คอลัมน์การเมือง – Soft Power ของไทยไปไกล เกินกว่าคนรุ่นใหม่จินตนาการ

ระยะหลังเรามักได้ยินคำว่า ซอฟท์ พาวเวอร์ ใช้กันเกร่อจน ซอฟท์ พาวเวอร์ กลายเป็นความเซ่อก็ว่าได้ เช่นเด็กสาวไปร้องเพลงแร็พด้อยค่าประเทศไทย แร็พไปจกข้าวเหนียวมะม่วงไปบนเวทีคอนเสิร์ตในอเมริกาก็เหมาเอาว่าเป็นการเผยแพร่ ซอฟท์ พาวเวอร์ของไทย

หรือเวทีประกวดความงามเมื่อก่อนผู้เข้าประกวดแต่งชุดไทย แสดงศิลปะรำฟ้อนอ่อนช้อย พูดจาอ่อนหวานกิริยามารยาทงดงาม ถือเป็นตัวแทนของคนไทยไปเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรมประเพณีอันดีงามของไทยก็เรียกได้ว่าเป็นซอฟท์ พาวเวอร์

แต่ปัจจุบันนี้การโชว์ซอฟท์ พาวเวอร์ ในเวทีประกวดความงาม ผู้ประกวดเดินอาดๆ ออกมาแล้วแหกปากแผดเสียงตะโกนแนะนำตัวว่าชื่ออะไร เป็นตัวแทนจังหวัดไหน

วันก่อนเพื่อนในกรุ๊ปไลน์ ส่งคลิปวีดีโอการประกวดมิสแกรนด์ไทยแลนด์ให้ดู พบว่าผู้เข้าประกวดทุกคนออกมาประชันการด้อยค่าประเทศไทย ประชันการโจมตีนายกฯ โจมตีรัฐบาล ลามถึงสภาด่า สส.ว่าล้วนแต่สามานย์ทุจริตคอร์รัปชั่น รัฐบาลเผด็จการต่างๆ นานา ราวกับว่าใครด้อยค่าประเทศไทยได้หยาบคาย
มากกว่าเป็นผู้ชนะ

ปีที่แล้วตัวแทนจากเวทีนี้ ให้สัมภาษณ์ว่า ถ้าให้เลือกคน ไม่โกงเลย แต่ทำงานเชื่องช้า กับคนโกงบ้างแต่บริหารประเทศแบบฉับไว นางบอกว่าจะเลือกคนโกง
บ้าง แต่ทำงานไวมาเป็นผู้นำรัฐบาลบริหารประเทศ

ผลปรากฏว่า ตัวแทนจากประเทศไทยคนนั้นตกเวทีตั้งแต่รอบแรก นี่ไม่ใช่เพราะนางไม่สวยพอ แต่เป็นเพราะปัญหาว่านางไม่เข้าใจคำว่า ซอฟท์ พาวเวอร์

ซอฟท์ พาวเวอร์ อำนาจอ่อน หรือ อำนาจละมุน (Soft Power)ในวิชาการเมือง โดยเฉพาะอย่างยิ่งความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ หมายถึง ความสามารถในการดึงดูดและสร้างการมีส่วนร่วม โดยไม่ต้องบังคับหรือให้เงิน ในปัจจุบันใช้ในกรณีของการเปลี่ยนแปลงและสร้างอิทธิพลต่อความคิดของสังคมและประชาชนในประเทศอื่น โดยอาศัยทรัพยากรพื้นฐาน 3 ประการ ได้แก่ศิลปวัฒนธรรม และ ค่านิยมทางสังคม และนโยบายต่างประเทศเพราะฉะนั้น อำนาจละมุนทางศิลปวัฒนธรรมประเพณี จะดึงดูดความสนใจในตัวมันเองโดยไม่ต้องแสดงแสร้งทำ

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถพระบรมราชชนนีพันปีหลวง (ในรัชกาลที่ ๙)ทรงเป็นแบบอย่างที่ดีที่สุดในการเผยแพร่อำนาจละมุนดึงดูดชาวโลกให้มาสนใจ มาเที่ยวประเทศไทย โดยฉลองพระองค์ในชุดผ้าไหมไทย ในการเสด็จฯทรงเยือนยุโรป สหรัฐอเมริกา ตั้งแต่ต้นทศวรรษ 2500

นอกจาก เสด็จฯทรงเผยแพร่อำนาจละมุนในต่างประเทศทั่วโลกแล้ว พระองค์ยังทรงส่งเสริมศิลปวัฒนธรรมไทย ทรงส่งเสริมจัดตั้งศูนย์ศิลปาชีพบางไทร ที่ดึงดูดความสนใจจากคนไทยและชาวต่างชาติและยังทรงมีพระราชกรณียกิจเผยแพร่อำนาจละมุนอีกมากมายจนนับไม่ถ้วน

ที่มั่นใจว่า ซอฟท์ พาวเวอร์ หรือ อำนาจละมุนไทย ดึงดูดสนใจไปทั่วโลกจริงโดยไม่ต้องแสดงแสร้งทำ เมื่อวันอาทิตย์ที่ 8 พ.ค. เปิดทีวีชมการถ่ายทอดสดชกมวยไทยในเวทีช่อง 7 สี

ที่สะดุดตา คือ สตรีอาหรับสี่ห้าคนนั่งชมการชกมวยไทย อยู่หลังผู้ชายวัยกลางคนในชุดกางเกงสีน้ำเงินเสื้อขาวแขนยาวแบบสากล ชายวัยกลางคนจ้องมองดูการต่อสู้บนเวทีไม่วางตา ได้ยินเสียงผู้บรรยายพูดว่าทรงเป็น เจ้าชายจากซาอุดีอาระเบีย เจ้าชายซาอุฯพระองค์นั้น ทอดพระเนตรการชกมวยตั้งแต่ต้นจนจบ และพระองค์ได้พระราชทานของที่ระลึกให้แก่ รองผู้อำนวยการการกีฬาแห่งประเทศในเวทีมวยไทย

ด้วยความสนใจว่าอำนาจละมุนจากการชกมวย (ความจริงน่าจะเป็นอำนาจแข็ง แต่เป็นศิลปะการต่อสู้เป็นกีฬาถือว่าเป็นอำนาจละมุน) ของไทยดึงดูดความ
สนพระทัยของเจ้าชายและคณะถึงขนาดทรงใช้เวลาในสนามมวยสองชั่วโมงกว่า

เมื่อไตร่ถามจากสนามมวยพบว่า เจ้าชายพระองค์นั้นทรงพระนามว่า ฟาฮัด บิน จาลาวี บิน อับดุลอาซิซ อัลซาอุดเจ้าชายผู้ทรงอิทธิพลในวงการกีฬาในประเทศซาอุดีอาระเบียและในกลุ่มประเทศอาหรับ เนื่องจากว่าพระองค์ทรงเป็นผู้อำนวยการความสัมพันธ์นานาชาติของกรรมการโอลิมปิกแห่งซาอุดีอาระเบีย ทรงเป็นรองประธานคณะกรรมการโอลิมปิกของซาอุฯ นอกจากนั้น พระองค์ยังทรงเป็นประธานกรรมการที่ปรึกษาสหพันธ์โอลิมปิกกลุ่มชาติอาหรับและสหภาพโอลิมปิกกลุ่มชาติอาหรับ

เมื่อเจ้าชายผู้ทรงอิทธิพลในวงการกีฬาโอลิมปิกในกลุ่มประเทศอาหรับทรงใช้เวลากับมวยไทยหลายชั่วโมงย่อมมั่นใจได้ว่า ศิลปะการต่อสู้มวยไทย ต้องเติบใหญ่ในกลุ่มประเทศอาหรับและทั่วโลก

ความจริง ซอฟท์ พาวเวอร์ หรือ อำนาจละมุนของมวยไทย แพร่หลายไปทั่วโลกและเป็นที่นิยมมานานแล้ว แต่สื่อส่วนใหญ่ไม่ให้ความสนใจเพราะไม่ใช่เรื่องหวือหวาเหมือนร้องแร็พด้อยค่าประเทศไทยและจกข้าวเหนียวมะม่วงกินในที่สาธารณะ

อาจารย์ปราโมทย์ หอยมุก หัวหน้าค่ายมวยหนองกี่พาหุยุทธ หนึ่งในกูรูมวยไทยที่ไปแพร่หลายศิลปะการต่อสู้และป้องกันตัว “มวยไทย” ในประเทศอังกฤษและออสเตรเลีย กล่าวว่าปัจจุบันนี้มีค่ายสอนมวยไทยไม่ต่ำกว่า 1,000 แห่ง ใน 50 ประเทศทั่วโลก

“เฉพาะในประเทศนิวซีแลนด์มีค่ายสอนมวยไทย 200 กว่าค่าย” อ.ปราโมทย์ กล่าวกับแนวหน้า และเสริมว่าเมื่อก่อนค่ายมวยในนิวซีแลนด์มีไม่กี่ค่ายแต่พอ
รามอน เดกเกอร์ ชนะ นำพล หนองกี่พาหุยุทธ ได้ ค่ายสอนมวยไทยในนิวซีแลนด์ผุดขึ้นเป็นร้อยแห่ง

ในอังกฤษ ในฝรั่งเศส ค่ายสอนมวยไทยเกิดขึ้นเป็นดอกเห็ดหลังจากอาจารย์เริง สิงห์เชื้อเพลิง ไปบุกเบิกสอนศิลปะมวยไทย เมื่อหลายทศวรรษก่อน และตามด้วยยอดนักมวยไทยในทศวรรษ 2520 ผุดผาดน้อยวรวุฒิ ไปเปิดค่ายสอนมวยไทย ทำให้มวยไทยเป็นที่นิยมแพร่หลายในยุโรป

“พี่เริง ได้เป็นอาจารย์สอนโรงเรียนนายร้อยทหารฝรั่งเศส คิดดูว่ามวยไทยเป็นชื่นชอบของฝรั่งมากแค่ไหน นี่ยังไม่พูดถึงมวยดังสุดยอดอย่าง บัวขาว (บัญชาเมฆ)

บัวขาวทำให้ศิลปะการต่อสู้ “มวยไทยดังไปทั่วโลกโดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศจีนแทบจะเรียกว่าคลั่งบัวขาวยิ่งกว่าดาราดังเสียอีก หลังจากบัวขาว เอาชนะ อี้ หลง นักคาราเต้/ยูโดของจีน” อ.ปราโมทย์ กล่าว

นอกจาก มวยไทยแล้ว ซอฟท์ พาวเวอร์ ของไทยเรื่องอาหาร ต้มยำกุ้ง ผัดไทย ฯลฯ ก็ดังไปทั่วโลก ยังไม่นับรวมการนวดแผนไทยและการมีน้ำใจในการให้บริการ (Service Mind) ของคนไทย รอยยิ้ม ที่เรียกว่า สยามสไมล์ (Siam Smile) นักกอล์ฟหญิงไทยนักกีฬาแบดมินตัน นักวอลเลย์บอลหญิง มือเซตระดับโลก ซาร่า-นุศรา ต้อมคำ ร่วมทีมกับ เชลลาคาสโตร กัปตันทีมวอลเลย์บอลหญิงบราซิล ลงแข่งในรายการ Elite Unlimited ในสหรัฐอเมริกา ที่ได้รับการชื่นชมจากสื่อยักษ์ใหญ่ในสหรัฐฯว่า เป็นมือเซตอันดับหนึ่งของโลก

เหล่านี้ล้วนแต่เป็นซอฟท์ พาวเวอร์ ของไทยที่ดังได้ โดยไม่ต้องแหกปากด่ารัฐบาล ด้อยค่าประเทศไทยในเวทีประกวดนางงามหรือร้องเพลงแร็พด่าประเทศไทยไปฉกข้าวเหนียวมะม่วงกินไปร้องเพลงแร็พไป

แบบนี้สมัยก่อน เขาเรียกว่า กักขฬะ หาใช่อำนาจละมุนไม่ จึงได้พูดว่าซอฟท์ พาวเวอร์ หรือ อำนาจละมุนของไทย ก้าวหน้าไปไกลเกินกว่าคนรุ่นใหม่ จะทำลายและจินตนาการได้

สุทิน วรรณบวร